رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی: مولفههای حکمرانی پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)، الگویی برای پیشرفت جامعه اسلامی است
حجت الاسلام والمسلمین دکتر نجف لکزایی در افتتاحیه ششمین همایش علوم انسانی اسلامی تأکید کرد: مطالعه سیره پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در قالب هفت مولفه حکمرانی نوین، الگویی برای پیشرفت جامعه اسلامی ارائه دهد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث، حجتالاسلام والمسلمین دکتر نجف لکزایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، به عنوان سومین سخنران جلسه افتتاحیه ششمین همایش علوم انسانی اسلامی با عنوان «مکتب و سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم ، علوم انسانی اسلامی انسانساز و جامعهپرداز» که در پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد، با اشاره به تحولات علمی جهان گفت: از دهه ۱۹۹۰ میلادی به بعد شاهد تولد دانش جدیدی به نام «Governance» یا حکمرانی نوین بودهایم. حکمرانی نوین یک فناوری نرم است که از همه علوم انسانی و حتی همه علوم استفاده میکند تا پیشرفت را در مقیاس ملی، منطقهای و جهانی محقق سازد.
حجتالاسلام والمسلمین دکتر لکزایی با تأکید بر اهمیت سیره پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) افزود: برای ما که اسطوره و الگویمان رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) است، بسیار مهم است که ببینیم مولفههای اصلی حکمرانی در سیره نبوی چگونه پاسخ نیازهای اداره جامعه را میدهد.
هفت مولفه مشترک در نظریههای حکمرانی
وی با اشاره به پژوهشی در مدرسه حکمرانی شهید بهشتی (ره) گفت: طبق تحقیقی که اساتید انجام دادهاند و حدود دویست تعریف و نظریه در عرصه حکمرانی را مطالعه کردهاند، هفت مولفه مشترک در این نظریهها کشف شده است.
مولفه اول: شیوههای حکمرانی
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اولین مولفه را شیوههای حکمرانی برشمرد و بیان کرد: باید بررسی کنیم در سیره نبوی از چه شیوههایی برای پیشرفت جامعه استفاده شده است. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) چگونه توانست در مدت بیست و سه سال یک جامعه جاهلی را به جامعه اسلامی تبدیل کند.
مولفه دوم: کنشگران
وی دومین مولفه را کنشگران دانست و افزود: در حکمرانی نوین، کنشگران ذیربط باید دور یک میز جمع شوند. در سیره نبوی باید دید این ماجرا چگونه بوده و جایگاه دولت، نهادهای مدنی و نیروهای اقتصادی چگونه تعریف شده است.
مولفه سوم: کارکردهای حکمرانی
حجتالاسلام والمسلمین لکزایی سومین مولفه را کارکردهای حکمرانی برشمرد و گفت: سه کارکرد مهم حکمرانی عبارتند از: سیاستگذاری، تنظیمگری (ساختارسازی، قاعدهگذاری، نظارت) و تسهیلگری (توانمندسازی و رفع موانع).
مولفه چهارم: اهداف حکمرانی
این استاد حوزه به مولفه چهارم اشاره کرد و اظهار داشت: توسعه و پیشرفت در دنیای امروز عمدتاً بر اقتصاد متمرکز است، اما پیشرفت در سیره نبوی هم جنبه مادی و هم جنبه معنوی دارد.
مولفه پنجم: سبک حکمرانی
وی پنجمین مولفه را سبک حکمرانی دانست و گفت: در حکمرانی نوین از سه سبک هرمی، بازار و شبکهای صحبت میشود. سبک حکمرانی نبوی مبتنی بر نظم ولایی است.
مولفه ششم: گستره حکمرانی
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ششمین مولفه را گستره حکمرانی برشمرد و بیان کرد: گستره حکمرانی نبوی به لحاظ زمانی و مکانی توسعهیابنده است، همانگونه که در آیات قرآن بر جهانی بودن رسالت تأکید شده است.
مولفه هفتم: ارزشها
وی در پایان هفتمین مولفه را ارزشها دانست و گفت: ارزشها شامل سنتها، هنجارها و علائق است که در هر مدل حکمرانی بر اساس مکتب مربوطه تعریف میشود.
حجتالاسلام والمسلمین دکتر لکزایی در پایان پیشنهاد کرد: این هفت مولفه میتواند چارچوبی برای مطالعه سیره نبوی در حوزه حکمرانی باشد و امیدواریم که به مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.
شایان ذکر است آیین افتتاحیه ششمین همایش "علوم انسانی – اسلامی، پژوهش و فناوری" با شعار "مکتب و سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم، علوم انسانی اسلامی انسان ساز و جامعه پرداز" با سخنرانی آیت الله رشاد؛ رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و حجج اسلام آقایان: دکتر سعیدی روشن؛ دبیر مجمع پژوهشگاه های علوم انسانی اسلامی و رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، دکتر برنجکار؛ رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث، دکتر لک زایی؛ رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، دکتر شهریاری؛ رئیس سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی (سمت) و دکتر بهرامی؛ رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی ویژه هفته پژوهش ۱۴۰۴ با حضور رؤسای مراکز عضو مجمع پژوهشگاه های علوم انسانی اسلامی و به همت دبیرخانه مجمع پژوهشگاه ها و با همکاری پژوهشگاه قرآن و حدیث به صورت حضوری و مجازی در روز شنبه ۱۵ آذر ماه ۱۴۰۴ در سالن جلسات پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد.
دریافت اخبار و برنامه های پژوهشگاه قرآن و حدیث در پیام رسان ایتا